بادام موجب استحکام استخوانها میشود
بررسیها نشان میدهد؛ بادام با داشتن مقدار زیادی چربی غیراشباع و کلسیم و منیزیم برای استحکام استخوانها مناسب است.
نتایج بررسیها حاکی از آن است که بادام غنیترین منبع غیرحیوانی کلسیم و فسفر بوده و به علت فیبر فراوان از سرطان روده بزرگ پیشگیری کرده و باعث کاهش سرطان دهانه رحم نیز میشود.
گفتنی است، بادام پایین آورنده کلسترول مضر خون، کاهش دهنده بیماریهای قلبی، مانع گرفتگی عضلانی بوده و از بروز آسم و ایجاد سنگ کیسه صفرا نیز جلوگیری میکند.
جوانی با جوانه گندم
جوانه گندم جزء آن دسته از مواد غذایی است که متاسفانه خانوادهها به میزان کافی از آن استفاده نمیکنند.این درحالی است که جوانه گندم سرشار از ویتامینها و املاح معدنی ضروری برای بدن مانند ویتامینA است.
ویتامین A موجود در جوانه گندم باعث افزایش قوه بینایی، سرعت رشد کودکان، شادابی پوست و سلامت ریه و گلو می شود.
از سوی دیگر مصرف جوانه گندم خستگی مفرط، ضعف و بی حالی را کاهش میدهد. ویتامین B1 موجود در جوانه گندم نیز، برای تعادل سیستم عصبی ضروری است.
همچنین جوانه گندم در رفع بیخوابی، بروز یائسگی زودرس، اختلالات قلبی و دیابت هم میتواند مفید و مؤثر باشد.
بنا بر توصیه متخصصان، کسانی که از سوء تغذیه رنج میبرند یا منع استفاده از سبزیها را دارند، میتوانند با تهیه جوانه گندم و مصرف مداوم آن، از کمبود ویتامینها و املاح معدنی طبیعی بدن جلوگیری کنند.
سرطان بی ضه
شانس این که یک مرد سفیدپوست در طی عمر خود دچار سرطان بی ضه گردد نزدیک ۲/۰% میباشد. شیوع این سرطان در همه جای دنیا یکسان نیست و در نژادهای مختلف و در کشورهای مختلف شیوع متفاوتی دارد.
این سرطان عمدتاً مردانی که در محدوده سنی ۱۵ تا ۴۵ سالگی قرار دارند را مبتلا میسازد. با درمانهای جدیدی که برای این سرطان ابداع شده طول عمر این بیماران بیشتر شده است. در طبقات مرفه شانس بروز این سرطان تقریباً دوبرابر شانس بروز آن در طبقات پایین جامعه میباشد.
در مورد این که سرطان در اثر چه عاملی به وجود میآید، باید گفت علت ایجاد این سرطان مشخص نیست. عوامل مادرزادی و محیطی در بروز آن مؤثر است.
مشخصترین عاملی که با سرطان بیضه مرتبط است عدم نزول بیض هها در دوران طفولیت میباشد. این مسئله در ۱۰ درصد از کلیه افراد مبتلا به سرطان بیض ه دیده میشود.
اگرچه درمان این بیض هها در همان دوران کودکی و پایین آوردن بیض هها به محل اصلی آن تغییری در شانس بروز سرطان ایجاد نمیکند ولی در عوض تشخیص زودرس آن را آسانتر میسازد.
از سایر عواملی که ممکن است مؤثر باشند ضربه به بیضه و عفونت بیضه است اما ارتباط آنها با سرطان بیضه اثبات نشده است. مصرف داروهایی که استروژن دارند توسط مادر در طی دوره حاملگی فرد ممکن است در ایجاد سرطان بیض ه نقش داشته باشد.
علائم بالینی:
شایعترین علامت سرطان بیض ه بزرگ شدن بیض ه یا بیض هها بدون درد است. این بزرگ شدن بیض هها با گذشت زمان و به صورت تدریجی اتفاق میافتد. اکثراً بیض ه سمت راست مبتلا میگردد ولی گاهی اوقات دوطرفه میباشد.
گاهی احساس سنگینی در بیضهها وجود دارد. گاهی از اوقات درد بیضه هم وجود دارد. این درد که در ۱۰ درصد از موارد ایجاد میگردد به علت خون ریزی خود به خود در داخل بیضه است.
در جوامع غربی از زمانی که خود بیمار متوجه علائم سرطان بیضه میشود تا زمانی که به پزشک مراجعه میکند ۳ الی ۶ ماه طول میکشد. احتمالاً این زمان در کشور ما طولانیتر است.
هرچه این زمان طولانیتر باشد، رشد و پیشرفت سرطان به قسمتهای دیگر بدن بیشتر است، اهمیت این مسئله تا بدین حد است که نزدیک ۱۰ درصد از بیماران به خاطر علائم ناشی از دستاندازی سرطان به اعضای دیگر مراجعه میکنند نه بخاطر علائم سرطان بیضه.
از این علائم دستاندازی به کمردرد به علت انتشار سرطان بیض ه به اطراف مهرههای کمری میتوان اشاره نمود. ریهها، استخوانها و سیاهرگ بزرگ تحتانی نیز مورد تهاجم سرطان بی ضه قرار میگیرند. هنگام درگیری ریهها بیمار با سرفه و تنگی نفس مراجعه میکند.
درگیری استخوانها به صورت درد دست و پا بروز میکند و در هنگام درگیری سیاهرگ بزرگ تحتانی بیمار از تورم پاها شاکی است.
آزمایشاتی برای تشخیص سرطان بی ضه وجود دارد که توسط پزشک تجویز میگردد. از روشهای تشخیصی بسیار خوب سونوگرافی از بیضهها میباشد. برای تشخیص تهاجم سرطان بی ضه به سایر قسمتهای بدن عکسبرداری از ریه و سیتی اسکن شکم انجام میگردد.
ممکن است علائم سرطان بی ضه در بیماریهایی چون عفونت بی ضه و مجاری اطراف آن و هیدروسل و تجمع مایع در بیضه و سل بیض ه دیده شود.
بنابراین با مشاهده علائم اولیه (تورم بیض ه و احساس سنگینی) یا علائم ثانویه (درد استخوانها و کمردرد و سرفه و …) باید فوراً نگران شد اما مراجعه فوری به پزشک ضروری است. با آگاهی از این علائم و مراجعه سریع به پزشک و درمان به موقع سرطان بیض ه از انتشار آن و نهایتاً مرگ بیمار جلوگیری میشود.
سرطان پس تان در زنان:
شایعترین سرطان در خانمها سرطان پس تان است. شایعترین علت مرگ در خانمهای ۴۰ تا ۴۴ ساله سرطان پس تان میباشد. با افزایش سن خانمها، احتمال ابتلا به سرطان پس تان افزایش مییابد.
خانمهایی که مادران یا خواهرانشان دچار سرطان پستان باشند، شانس بیشتری برای ابتلاء به این سرطان را دارند و اگر این بستگان قبل از زمان یا ئ سگی دچار سرطان شده باشند یا سرطان آنها در هر دو طرف باشد و یا در چند نفر از بستگان نزدیک فرد، سرطان رخ داده باشد، شانس بیشتری برای ابتلاء به سرطان پستان دارند.
خانمهایی که هرگز صاحب فرزند نشدهاند و یا اولین زایما ن آنها بعد از سن ۳۵ سالگی باشد، شانس بیشتری برای ابتلاء به سرطان پس تان دارند بعلاوه هرچند اولین عادت ماهانه در سن پایین تری شروع شود (کمتر از ۱۲ سال) و یائ سگی دیرتر بروز کند (بعد از ۵۰ سالگی) شانس گرفتاری به سرطان پست ان نیز افزایش مییابد.
خانمهایی که دچار سرطان رح م شده باشند، شانس بیشتری برای درگیری با سرطان پس تان دارند. عوامل محیطی و جغرافیایی و مصرف الکل نیز در بروز این نوع سرطان مؤثرند.
دوره رشد این سرطان طولانی است و تمایل زیادی به دستاندازی و انتشار به سایر اعضاء دارد. به خاطر این مسائل برنامههای مختلفی جهت ردیابی سرطان در سطح جمعیت پیشنهاد شده است تا در مرحله اولیه رشد سرطان و پیش از اینکه انتشار پیدا کند تشخیص داده شود.
علائم بالینی:
در اکثریت موارد بیمار به خاطر اینکه متوجه یک توده بدون درد در پستان خود شده است مراجعه میکند. گاهی از اوقات این توده دردناک است. ترشح از پس تان، فرو رفتن نوک پس تان، سفت ش دن و قرمز شدن پس تان نیز گاهی دیده میشود. قسمت بالا و خارجی پست ان و نوک پس تان بیشتر دچار سراطن میشوند. غدد لنفاوی زیربغل نیز گاهی متورم میشوند.
علائمی که نشانه پیشرفت سرطان پس تان هستند و از وخامت بیماری حکایت میکنند موارد زیر میباشند: دانه دانه شدن پست ان، زخم شدن پوست پست ان و وجود یک توده بزرگ و سفت در پس تان که از داخل به دیواره قفسه سینه چسبندگی داشته باشد غددلنفاوی، زیر بغل، کبد و ریه از نواحی هستند که سرطان پستا ن به آنها انتشار مییابد.
به خاطر شیوع نسبتاً زیاد این سرطان و تمایل آن به انتشار، برنامههای مختلفی جهت ردیابی و تشخیص زودرس آن پیشنهاد شده است. این برنامهها شامل سه قسمت میباشند:
۱- معاینه پست ن توسط خود فرد: (هر ماه یکبار بعد از ۲۰ سالگی) با مشاهده کوچکترین تغییری در وضعیت پس تان باید به پزشک مراجعه نماید.
۲- معاینه توسط پزشک: بین ۲۰ تا ۴۰ سالگی هر ۲ الی ۳ سال یکبار توسط پزشک معاینه میشوند. بعد از ۴۰ سالگی سالی یکبار اینکار انجام شود.
۳- رادیوگرافی پستان: از ۳۵ سالگی تا ۴۰ سالگی باید یک بار رادیوگرافی پس تان انجام شود.
پس از تشخیص درمان با جراحی، رادیوتراپی، و هورمون درمان ی انجام میشود
سرطان گردن رحم:
پنجاه سال پیش سرطان گردن رحم شایعترین علت مرگ در خانمهای آمریکایی به علت سرطان بود ولی از سال ۱۹۴۰ به بعد میزان مرگ و میر ناشی از این سرطان بیش از ۵۰ درصد کاهش یافته است. با این وجود هنوز میزان مرگ و میر ناشی از سرطان گردن رحم سالانه موجب مرگ عده زیادی میگردد.
احتمال بروز این سرطان در خانمهایی که ازدواج کردهاند بیشتر از خانمهای مجرد است.
هرچه تماس جنسی و مقاربت بیشتر انجام شود و به علاوه هرچه اولین مقاربت در سن پایینتری انجام شود احتمال بروز این سرطان بیشتر میشود.
بیماریهای مقاربتی نیز در سرطان گردن رحم نقش دارند. در هر صورت نقش و اهمیت رعایت بهداشت در پیشگیری از بروز این سرطان مطرح میباشد. برای اینکه بافت طبیعی گردن رحم به یک بافت سرطانی تبدیل شود، باید مراحل خاصی را طی کند. این مراحل که به تدریج و با گذشت زمان پیشرفت میکنند به ترتیب عبارتند از:
۱- بافت طبیعی
۲- بهمریختگی
۳- سرطان محدود به بافت سطحی
۴- سرطان مهاجم
در موارد زیادی (نزدیک به ۵۰ درصد موارد) بافتی که در مرحله بهمریختگی است خود به خود به قسمت بافت طبیعی بر میگردد. ولی وقتی به مرحله سرطان محدود به بافت رسید، دارای اهمیت زیادی میشود. زیرا این مرحله مقدمه مرحله سرطان مهاجم است. هرگونه اقدامی که بتوان برای تشخیص این مرحله انجام داد ارزش و اهمیت بیاندازهای دارد و همچنین هر اقدامی که برای متوقف نمودن سیر سرطانی در مرحله محدود به بافت یا زودتر بتوان انجام داد موجب نجات جان بیمار خواهد شد.
روش بسیار خوب و مؤثری که برای تشخیص وضعیت گردن رحم وجود دارد، نمونهبرداری سطحی از گردن رحم میباشد که به آن آزمایش پاپ اسمیر میگویند.
هر خانمی پس از ازدواج باید سالانه یکبار آزمایش پاپ انجام دهد. اگرچند سال پشت سرهم آزمایش طبیعی بود و مشکلی در معاینه توسط پزشک متخصص زنان دیده نشد، میتوان پاپ اسمیر را هر دوسال یا سه سال یکبار انجام داد. اگر جواب پاپ اسمیر مثبت بود نمونهبرداری از بافت رحم انجام میشود. پس از تشخیص مرحله سرطان محدود به بافت سطحی باید آن را سریعاً درمان نمود که روشهای مختلفی برای درمان آن وجود دارد. مرحله بعد از سرطان محدود به بافت، مرحله سرطان مهاجم است.
علائم بالینی:
تا مرحله سرطان محدود به بافت، هیچ علامتی در بیمار وجود ندارد و ظاهراً سالم است. در مرحله سرطان مهاجم نیز ممکن است هنوز هیچ علامتی نداشته باشد و یا اینکه علائم خفیفی از خود نشان دهد.
خونریزی ماهانه نامنظم، خونریزی پس از نزدیکی، و یا ترشح بدبو و خونآلود از علائم بیماری است. به تدریج که سرطان پیشرفت میکند، ترشحات خونی بیمار بیشتر شده و بیمار هر روز از خونریزی شکایت میکند. با پیشرفت بیشتر سرطان، بیمار از درد نیز شاکی میشود. کمر درد به پشت، ران و زانو انتشار مییابد. در بعضی موارد ممکن است بیمار هیچگونه ترشحی نداشته و فقط از درد شاکی باشد.
روشهای درمان کلاً عبارتند از:
جراحی، درمان با اشعه و شیمی درمانی
سرطان گردن رحم:
پنجاه سال پیش سرطان گردن رحم شایعترین علت مرگ در خانمهای آمریکایی به علت سرطان بود ولی از سال ۱۹۴۰ به بعد میزان مرگ و میر ناشی از این سرطان بیش از ۵۰ درصد کاهش یافته است. با این وجود هنوز میزان مرگ و میر ناشی از سرطان گردن رحم سالانه موجب مرگ عده زیادی میگردد.
احتمال بروز این سرطان در خانمهایی که ازدواج کردهاند بیشتر از خانمهای مجرد است.
هرچه تماس جنسی و مقاربت بیشتر انجام شود و به علاوه هرچه اولین مقاربت در سن پایینتری انجام شود احتمال بروز این سرطان بیشتر میشود.
بیماریهای مقاربتی نیز در سرطان گردن رحم نقش دارند. در هر صورت نقش و اهمیت رعایت بهداشت در پیشگیری از بروز این سرطان مطرح میباشد. برای اینکه بافت طبیعی گردن رحم به یک بافت سرطانی تبدیل شود، باید مراحل خاصی را طی کند. این مراحل که به تدریج و با گذشت زمان پیشرفت میکنند به ترتیب عبارتند از:
۱- بافت طبیعی
۲- بهمریختگی
۳- سرطان محدود به بافت سطحی
۴- سرطان مهاجم
در موارد زیادی (نزدیک به ۵۰ درصد موارد) بافتی که در مرحله بهمریختگی است خود به خود به قسمت بافت طبیعی بر میگردد. ولی وقتی به مرحله سرطان محدود به بافت رسید، دارای اهمیت زیادی میشود. زیرا این مرحله مقدمه مرحله سرطان مهاجم است. هرگونه اقدامی که بتوان برای تشخیص این مرحله انجام داد ارزش و اهمیت بیاندازهای دارد و همچنین هر اقدامی که برای متوقف نمودن سیر سرطانی در مرحله محدود به بافت یا زودتر بتوان انجام داد موجب نجات جان بیمار خواهد شد.
روش بسیار خوب و مؤثری که برای تشخیص وضعیت گردن رحم وجود دارد، نمونهبرداری سطحی از گردن رحم میباشد که به آن آزمایش پاپ اسمیر میگویند.
هر خانمی پس از ازدواج باید سالانه یکبار آزمایش پاپ انجام دهد. اگرچند سال پشت سرهم آزمایش طبیعی بود و مشکلی در معاینه توسط پزشک متخصص زنان دیده نشد، میتوان پاپ اسمیر را هر دوسال یا سه سال یکبار انجام داد. اگر جواب پاپ اسمیر مثبت بود نمونهبرداری از بافت رحم انجام میشود. پس از تشخیص مرحله سرطان محدود به بافت سطحی باید آن را سریعاً درمان نمود که روشهای مختلفی برای درمان آن وجود دارد. مرحله بعد از سرطان محدود به بافت، مرحله سرطان مهاجم است.
علائم بالینی:
تا مرحله سرطان محدود به بافت، هیچ علامتی در بیمار وجود ندارد و ظاهراً سالم است. در مرحله سرطان مهاجم نیز ممکن است هنوز هیچ علامتی نداشته باشد و یا اینکه علائم خفیفی از خود نشان دهد.
خونریزی ماهانه نامنظم، خونریزی پس از نزدیکی، و یا ترشح بدبو و خونآلود از علائم بیماری است. به تدریج که سرطان پیشرفت میکند، ترشحات خونی بیمار بیشتر شده و بیمار هر روز از خونریزی شکایت میکند. با پیشرفت بیشتر سرطان، بیمار از درد نیز شاکی میشود. کمر درد به پشت، ران و زانو انتشار مییابد. در بعضی موارد ممکن است بیمار هیچگونه ترشحی نداشته و فقط از درد شاکی باشد.
روشهای درمان کلاً عبارتند از:
جراحی، درمان با اشعه و شیمی درمانی
آشنایی با برخی از سرطانها
تعریف سرطان:
سرطان حالتی است که در آن سلولهای طبیعی دست خوش تغییرات زیر میشوند:
۱- هسته یک سلول خیلی بزرگتر از حالت عادی میگردد
۲- در رنگآمیزی هسته سلول پر رنگ تیره میگردد
۳- هسته بنظر میرسد که شکل خارقالعاده داشته و اطراف هسته دندانهدار میگردد
۴- اصولاً خود سلول بزرگتر از حد عادی میباشد
۵- به علت بزرگ بودن هسته، سیتوپلاسم سلول کوچکتر بنظر میرسد
۶- سلول خیلی زودتر و سریعتر شروع به تقسیم میکند
سلول سرطانی عمل اصلی خود را در یک عضو از بدن از دست میدهد و دیگر مفید نمیباشد و اعمال بدن را نادیده گرفته، صرفاً متوجه تغییرات و تغذیه خود میباشد و همکاری خود را نسبت به سلولهای دیگر از دست میدهد و در نتیجه به تکثیر بدون کنترل خود در یکی از قسمتهای بدن ادامه داده و آن عضو را از کار میاندازد. علاوه بر این با انتشار و گسترش به سایر نواحی بدن موجبات مرگ مریض را فراهم میسازد.
آیا هرکس که بیماری سرطان دارد با این بیماری فوت میکند؟
مطلقاً نه، اگر چنانچه بیماری بموقع شناخته گردد، بسیاری از سرطانها را میتوان با جراحی و رادیوتراپی و یا با داروهای شیمیایی یا مخلوطی از آنها درمان کرده و مریض را از مرگ حتمی نجات داد.
مطلبی که مهم است تشخیص زودرس سرطانها میباشد. زیرا پس از آنکه یک سلول دچار تغییرات ذکر شده گردید و بدل به سلول سرطانی شد، از آن به بعد سلولهای مشابه خود را ایجاد میکند. یعنی ابتدا به دو سلول، بعد به ۴ سلول و همین طور الی آخر تقسیم میگردند.
اگر در مراحل اولیه این سلولها کشف گردند و قبل از آنکه به سایر نقاط بدن انتقال یابند (در حالت موضعی) درمان شوند بهترین شانس برای نجات بیمار بدست آمده است. از این رو علائم اولیه برخی از سرطانهای زنان و مردانه و طرق بررسی و پیگیری آنها را ذکر میکنیم.
آیا هرکس که بیماری سرطان دارد با این بیماری فوت میکند؟
مطلقاً نه، اگر چنانچه بیماری بموقع شناخته گردد، بسیاری از سرطانها را میتوان با جراحی و رادیوتراپی و یا با داروهای شیمیایی یا مخلوطی از آنها درمان کرده و مریض را از مرگ حتمی نجات داد.
مطلبی که مهم است تشخیص زودرس سرطانها میباشد. زیرا پس از آنکه یک سلول دچار تغییرات ذکر شده گردید و بدل به سلول سرطانی شد، از آن به بعد سلولهای مشابه خود را ایجاد میکند. یعنی ابتدا به دو سلول، بعد به ۴ سلول و همین طور الی آخر تقسیم میگردند.
اگر در مراحل اولیه این سلولها کشف گردند و قبل از آنکه به سایر نقاط بدن انتقال یابند (در حالت موضعی) درمان شوند بهترین شانس برای نجات بیمار بدست آمده است. از این رو علائم اولیه برخی از سرطانهای زنان و مردانه و طرق بررسی و پیگیری آنها را ذکر میکنیم.
سرطان پروستات:
شایعترین سرطان در آقایان سرطان پروستات میباشد. البته سابق بر این سرطان ریه و روده بزرگ از شیوع بیشتری برخوردار بودند. ولی امروزه سرطان پروستات شایعتر است. اگرچه در موارد زیادی این سرطان باعث بروز علائم بالینی در فرد مبتلا میگردد ولی در بعضی از موارد ممکن است ایجاد نگردد.
سرطان پروستات به ندرت در سنین کمتر از ۴۰ سالگی بروز میکند. هرچه از ۴۰ به طرف ۷۰ سال برویم شیوع این سرطان بیشتر شده در ۷۰ تا ۸۰ سالگی به حداکثر شیوع خود میرسد.
شیوع این سرطان زیاد است. ۳۰% از افراد ۵۰ ساله دچار این سرطان هستند و در سن ۷۵ سالگی ۷۵% مردان مبتلا میباشند.
(این دو آمار به دنبال کالبد شکافی به دست آمده است)
علت ایجاد سرطان پروستات:
عوامل مؤثر در ایجاد سرطان پروستات ۴ دستهاند:
۱- وراثت: این سرطان در خویشاوندان فرد مبتلا با احتمال بیشتری بروز میکند.
۲- تغذیه و عوامل محیطی: هنوز اثبات نشده است.
۳- عوامل هورمونی: هورمون جنسی مردانه باعث تسهیل بروز سرطان پروستات میگردد. هرچه غده پروستات بیشتر توسط هورمون جنسی تحریک شود احتمال بروز سرطان پروستات بیشتر میگردد.
۴- عوامل عفونی: اثر این عوامل اثبات نشده است.
عوامل بالینی:
ممکن است بدون علامت باشد و در جریان معاینه معمولی بیمار یا به دلیل بیماری دیگر تشخیص داده نشود. این مسئله اهمیت معاینه پروستات در جریان معاینه عادی بیماران را مشخص میکند.
علائم معمول سرطان پروستات شامل علائم انسداد ادراری ناشی از فشار بر روی گردن مثانه، احتباس حاد ادرار (عدم توانایی دفع ادرار)، وجود خون در ادرار و عدم توانایی در نگاه داشتن ادرار میباشد.
پس از انتشار سرطان به استخوانها و ستون مهرهها علائمی به صورت درد استخوانها، علائم عصبی ناشی از فشار بر روی طناب نخاعی و شکستگی مهرهها بروز میکند.
تشخیص با معاینه پروستات توسط پزشک صورت میگیرد. با توجه به مطالبی که به آنها اشاره شد احتمال این که افراد بدون آنکه علا.تی داشته باشند مبتلا به سرطان پروستات باشند وجود دارد
بنابراین عاقلانه است که برنامهای تنظیم شود تا به طور مرتب و منظم و در فواصل زمانی مشخصی، آقایان از نظر سرطان پروستات مورد بررسی قرار گیرند که از سه روش: آزمایش P.S.A و معاینه پروستات و سونوگرافی از غده پروستات میـوان استفاده کرد.
لازم است بعد از ۳۵ سالگی اقدامات تشخیصی برای مردان شروع شود پس از تشخیص درمان جراحی، رادیوتراپی، هورمونی ممکن است صورت بگیرد
● سلامتی چیست ؟
عبارتست از رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی، نه فقط نبودن بیماری و معلولیت، شخص سالم کسی است که علاوه بر سلامت جسم از سلامت روان نیز برخوردار بوده و از نظر اجتماعی و روحی در آسایش باشد.
● بهداشت چیست ؟
بهداشت عبارتست از نگهداری و ارتقای سلامت و پیشگیری از بیماریها و افزایش قدرت روحی، جسمی و اقتصادی در افرادی که به علت بیماری ناتوان شدهاند.
● بهداشت عمومی چیست ؟
یکی از فعالیتهای سازمان یافته اجتماعی است که به منظور حفظ، ارتقاء و بازسازی سلامت افراد انجام میگیرد و در برگیرنده خدماتی است که به کل جامعه ارایه میشود.
● بهداشت فردی چیست ؟
شامل دستورالعملهایی است که در جهت تأمین، حفظ و ارتقای بهداشت و سلامتی فرد بکار میرود.
▪ بهداشت پوست :
پوست یکی از اعضاء مهم و وسیع بدن است. که حاوی غدد مواد چربی است، در نتیجه فعالیت این غدد، آب، مواد زائد، املاح و مقداری چربی از طریق پوست از بدن دفع میشود. دفع مواد مزبور به همراه فعالیت باکتریهایی که در نقاط مختلف پوست، خصوصاً در نواحی گرم و مرطوب زندگی میکنند سبب تخمیر مواد موجود در عرق و پوست میشوند. به این ترتیب بوی نامطبوعی ایجاد مینماید که جهت رفع آن، اقداماتی باید انجام داد.
فعالیت غدد مولد عرق در سنین بلوغ فوقالعاده زیاد بوده و با ورزش، گرمی هوا، پوشیدن لباسهای ضخیم، خستگی، عصبانیت، نگرانی، هیجان، بیشتر میشود و به منظور محافظت از پوست و رعایت بهداشت توجه به موارد زیر ضروری است:
هر کس باید بدن خود را حتیالامکان همه روزه یا حداقل هفتهای دوبار با آب و صابون بشوید.
تعداد دفعات استحمام با توجه به دمای هوای، میزان فعالیت، آلودگی هوا و محل کار متفاوت است .
شستشوی بدن با آب و صابون، پوست را از وجود مواد زائد پاک میکند. مواد قلیایی موجود در صابون، سبب حل شدن در چربیها و مواد زائد موجود بر پوست شده و جلوی انسداد منافذ پوستی را میگیرد.
استحمام با آب گرم نه تنها سبب بهتر حل شدن مواد زائد و نرمی و لطافت پوست میشود بلکه رفع خستگی عضلانی و افزایش خون گیری پوست را نیز شامل میشود.
استحمام، بلافاصله پس از صرف غذا، موجب گشاد شدن عروق پوست بدن شده و خون را از معده و دیگر اندامهای داخلی متوجه پوست میکند.
برای استفاده از انواع صابون و شامپو باید به نوع پوست (چرب، خشک، معمولی) توجه کرد.
استفاده از وسایل شخصی در استحمام ضروریست . چرا که استفاده مشترک از این وسایل سبب انتقال بیماریهای عفونی و قارچی میشود.
از آنجا که بسیاری از بیماریهای انگلی و عفونتهای رودهای از طریق دستها و ناخنهای آلوده انتشار مییابند، شستن صحیح دستها و کوتاه کردن ناخنها بطور مرتب ضروری است .
قبل از غذا خوردن، طبخ غذا، هنگام آماده کردن ظروف و وسایل سفره، بعد از رفتن به توالت و دست زدن و نظافت کردن حیوانات ـ باغبانی و زراعت و پس از ملاقات و تماس با بیماران مبتلا به بیماریهای واگیر، شستن صحیح دستها، توصیه میشود.
عادات جویدن ناخن غیر بهداشتی بوده و سبب ابتلای فرد به بسیاری از بیماریها خواهد شد.
شست و شوی روزانه پاها، از تجزیه عرق و بوی نامطبوع پا جلوگیری میکند.
استفاده از کفش مناسب به نحوی که هیچگونه فشاری به پا وارد نکرده و سبب تغییر فرم طبیعی استخوان بندی پا نشود، از نکات مهمی است که باید در مورد سلامت پا و ستون فقرات، بدان توجه نمود.
▪ بهداشت مو :
ـ موی سالم، ظاهری درخشان، مرتب و قابل انعطاف دارد نکات اساسی که در بهداشت مو باید مورد توجه قرار گیرد عبارتند از:
نوع شامپو و سایر مواد پاک کننده مهم بوده و انتخاب صحیح آنها با توجه به مشخصات مو، به ویژه میزان چرب بودن آنها است و باعث تقویت رشد مو و سالم ماندن آنها میشود.
برس کشیدن روزانه موها باعث تشدید سرعت جریان خون
در پوست سر شده و از جمع شدن گرد و غبار و مواد زائد در پوست سر جلوگیری به عمل میآورد.
شوره سر با شستن مرتب موها، شانه کردن و برس زدن قابل کنترل خواهد بود.
پس از شست شوی موها، برای خشک کردن آنها باید از مالش شدید با حوله خودداری شود و بجای آن، موها را با فشار دادن به حوله خشک کرد.
دفعات شست و شوی موها به نوع آن (چرب ـ خشک ـ معمولی) بستگی دارد.
▪ بهداشت چشم :
ـ اختلال در بینایی، سبب کاهش ارتباط فرد با محیط و توان یادگیری وی میشود. به منظور پیشگیری از بروز اختلال در قوه بینایی، رعایت این نکات بهداشتی ضروری است :
استفاده از حوله شخصی و تمیز، در پیشگیری از عفونتهای چشمی، امری بسیار مهم است.
هنگام مطالعه میبایست از نور کافی که از پشت سر و طرف چپ میتابد، استفاده نمود و فاصله چشمها از سطح مطالعه باید بین ۴۵ـ۳۰ سانتی متر باشد.
در صورت بروز عوارضی مانند تاری دید، اختلال در قدرت بینایی، خستگی در هنگام مطالعه و ... سریعاً به چشم پزشک مراجعه کنید.
مصرف غذاهای متنوع و مناسب، خصوصاً غذاهای حاوی ویتامین A ، در سلامت چشمها نقش اساسی دارد.
در صورت مشاهده هر گونه اختلال در ظاهر چشمها، اعم از افتادگی پلک، قرمزی، تورم، انحراف و ... باید سریعاً به پزشک مراجعه نمود.
در صورت ورود اجسام خارجی و یا مواد شیمیایی به چشمها از مالش آنها خودداری نمایید و سریعاً چشم را با مقادیر فراوان آب، شست و شو داده و با یک گاز تمیز پوشانده و سریعاً به پزشک مراجعه نمایید.
برای شست و شوی چشم از ماساژ آن به هنگام شست و شو، جداً خودداری نمایید. بهترین راه این است که پلک ها را از دو طرف کنار زده و چشم را در زیر شیر آب نگهدارید.